Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrona Ofiar Przemocy w Rodzinie
dla Gminy Lniano na lata 2011-2016.
I. WSTĘP
Zjawisko przemocy w rodzinie od wielu lat w Krajach Europy Zachodniej jest traktowane jako ważny problem społeczny. W czasie kilkunastu lat powstało wiele dokumentów organizacji międzynarodowych, które zalecają Krajom Członkowskim Unii Europejskiej podjęcie zmian prawa i praktyki w celu skuteczniejszego przeciwdziałania przemocy w rodzinie, udzielania pomocy ofiarom przemocy i skuteczniejszych oddziaływań na sprawców przemocy w rodzinie.
Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 roku o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 125, poz. 842) weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2010 roku. Artykuł 6 ust. 1 tej ustawy stanowi, że zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie są realizowane przez organy administracji rządowej i jednostki samorządu terytorialnego na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.) lub ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70, poz. 473, z późn. zm.).
W zmienionej preambule ustawy uznaje się, że przemoc w rodzinie narusza podstawowe prawa człowieka, w tym prawo do życia i zdrowia oraz poszanowania godności osobistej, a władze publiczne mają obowiązek zapewnić wszystkim obywatelom równe traktowanie i poszanowanie ich praw i wolności, a także zwiększyć skuteczność przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
Zgodnie z wyżej wymienioną ustawą, do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym:
1) opracowywanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie;
2) prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie;
3) zapewnienie osobom dotkniętym przemocą miejsc w ośrodkach wsparcia;
4) tworzenie zespołów interdyscyplinarnych.
Realizacja powyższych zadań prowadzona będzie w postaci „Gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie dla Gminy Lniano na lata 2011-2016”. Głównym celem programu jest wypracowanie coraz skuteczniejszych metod rozpoznawania problemu i podejmowania interwencji oraz pomoc osobom doznającym przemocy w rodzinie. Cele szczegółowe odnoszą się do całego systemu zapobiegania, zwalczania i pomocy ofiarom przemocy w rodzinie, tym samym stanowią strategię postępowania wobec problemu przemocy w rodzinie. Program będzie realizowany wielopoziomowo przez wszystkie instytucje i organizacje zobligowane do podejmowania działań na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
II. PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU
Projekt będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne i programy:
1) ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie ( Dz. U. Nr 180, poz. 1493, zm. z 2009 r. Nr 206, poz. 1589 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146 i Nr 125, poz. 842);
2) ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.);
3) ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 175, poz. 1362, z późn. zm.);
4) ustawę z dn. 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.);
5) Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie;
6) Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Lniano na rok 2011 i następne lata.
III. CEL GŁÓWNY PROJEKTU
Przeciwdziałanie przemocy i ochrona ofiar przemocy w rodzinie w gminie Lniano.
IV. CELE SZCZEGÓŁOWE
1. Stworzenie systemu współpracy instytucji i organizacji świadczących pomoc ofiarom przemocy i ich rodzinom poprzez następujące działania:
1) powołanie Zespołu Interdyscyplinarnego oraz grup roboczych, których celem jest integrowanie i koordynowanie działań służb, instytucji oraz organizacji pozarządowych w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie gminy Lniano, w szczególności poprzez:
a) diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie,
b) podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie w celu
przeciwdziałania temu zjawisku,
c) inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie,
d) rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielania
pomocy w środowisku lokalnym,
e) inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie.
W skład zespołu wchodzą: pracownicy socjalni GOPS, przedstawiciel Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lnianie, kurator sądowy, przedstawiciel służby zdrowia, przedstawiciel policji, pedagog szkolny.
2) podpisanie porozumień pomiędzy Wójtem Gminy Lniano, a instytucjami pracującymi w ramach Zespołu Interdyscyplinarnego, współpracującymi na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
3) opracowanie Regulaminu Zespołu Interdyscyplinarnego;
4) opracowywanie rocznego raportu na temat występowania zjawiska przemocy w rodzinie oraz podejmowanych działań w celu monitorowania występowania przemocy w rodzinie, jej rozmiarów i skutków społecznych;
5) aktualizowanie „Banku informacji” – zawierającego zbiór danych potrzebnych w codziennej pracy na rzecz rodzin dysfunkcyjnych (adresy, telefony, instytucji, stowarzyszeń, fundacji i in., rejonizacja pracy pielęgniarek środowiskowych, policjantów dzielnicowych oraz pracowników socjalnych).
Osoby dotknięte przemocą wymagają wszechstronnej pomocy, dlatego bardzo istotna jest ścisła współpraca oraz przepływ informacji pomiędzy różnymi instytucjami zajmującymi się pomaganiem ofiarom i sprawcom przemocy w rodzinie oraz powołanie zespołu interdyscyplinarnego w gminie.
2. Zapobieganie występowaniu zjawiska przemocy, poprzez następujące działania:
1) publikacja artykułów w lokalnej prasie i współpraca z mediami w celu edukacji społecznej na temat przemocy i sposobów przeciwdziałania jej, przedstawienia skali problemu oraz podnoszenia wrażliwości społecznej wobec przemocy, a szczególnie wobec krzywdzenia dzieci;
2) współpraca organizacji i instytucji realizujących projekty profilaktyczne skierowane do dzieci i młodzieży, a także działania psychoedukacyjne skierowane do rodziców;
3) badanie skali zjawiska przemocy oraz świadomości społecznej mieszkańców na podstawie badań ankietowych społeczności lokalnej;
4) podejmowanie działań profilaktycznych, w tym organizowanie konkursów plastycznych dla dzieci, pn. „STOP! Agresji i przemocy”, organizowanie festynów rodzinnych promujących rozwiązywanie konfliktów bez przemocy;
5) organizowanie lokalnych kampanii społecznych na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz udział w kampaniach o zasięgu ponadlokalnym;
6) edukacja dzieci i młodzieży w zakresie skutków stosowania przemocy, przede wszystkim wśród dzieci uczestników zajęć świetlic środowiskowych i terapeutycznych na terenie Gminy Lniano;
7) opracowanie i rozpowszechnianie ulotek o aktualnie działających instytucjach i organizacjach pomocowych dla osób doznających przemocy;
8) opracowywanie rocznego raportu na temat występowania zjawiska przemocy w rodzinie oraz podejmowanych działań w celu monitorowania występowania przemocy w rodzinie, jej rozmiarów i skutków społecznych.
3. Zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy poprzez następujące działania:
1) udzielanie profesjonalnej pomocy i wsparcia osobom doznającym przemocy w rodzinie, pozostającym w środowisku zamieszkania, zwłaszcza na terenie działalności Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lnianie, gdzie swój początek będzie miało powstanie Punktu Konsultacyjnego ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie;
2) zapewnienie schronienia osobom zmuszonym do opuszczenia swojego miejsca zamieszkania;
3) wypracowanie jednolitych procedur postępowania w przypadku stwierdzenia lub podejrzenia przemocy w rodzinie dla wszystkich instytucji i organizacji zajmujących się problemem na terenie Gminy Lniano;
4) zwoływanie Zespołu Interdyscyplinarnego w zależności od potrzeb, jednak nie rzadziej niż raz na trzy miesiące;
5) praca grup roboczych w zależności od potrzeb zgłaszanych przez Zespół Interdyscyplinarny, wynikających z problemów, związanych z przemocą w rodzinie, występujących w indywidualnych przypadkach;
6) realizacja procedury „Niebieskich Kart”, przez wszystkie instytucje do tego uprawnione;
7) współpraca organizacji i instytucji w realizacji projektów, skierowanych do osób doznających przemocy oraz świadków przemocy.
V. Zadania programu
| LP | ZADANIE | OPIS ZADANIA | TERMIN REALIZACJI | REALIZATOR LUB KOORDYNATOR |
| 1. | Prowadzenie przez Zespół Interdyscyplinarny zintegrowanych i skoordynowanych działań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie | – podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie, mających na celu zapobieganie zjawisku -diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie -inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie -opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach -rozpowszechnianie informacji o instytucjach oraz możliwościach udzielania pomocy w środowisku lokalnym -inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie -monitorowanie sytuacji rodzin, w których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy oraz rodzin, w których dochodzi do przemocy -prowadzenie dokumentacji działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz efektów tych działań. | 2011-2016 | Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego wraz z pozostałymi członkami |
| 2. | Realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie | -praca socjalna z osobami doznającymi przemocy -określenie sposobu rozwiązania problemów związanych z przemocą, dotyczących indywidualnych środowisk -współpraca z instytucjami prowadzącymi hostele, domy samotnej matki -umożliwienie ofiarom przemocy skorzystania z porad prawnika i wsparcia psychologa | 2011-2016 | Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego wraz z pozostałymi członkami |
| 3. | Podniesienie poziomu wiedzy i umiejętności osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie | -systematyczny udział w szkoleniach wszystkich przedstawicieli służb podejmujących działania na rzecz rodzin uwikłanych w przemoc, w tym szkolenia z zakresu diagnozowania przemocy w rodzinie, realizacji procedury Niebieskiej Karty i prowadzenia interwencji kryzysowej | 2011-2016 | Instytucje, z których kierowani są członkowie Zespołów Interdyscyplinarnych, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lnianie |
| 4. | Zmiana postawy mieszkańców gminy Lniano wobec przemocy w rodzinie poprzez działania informacyjno-edukacyjne, a w szczególności: | -dostarczenie informacji o instytucjach udzielających pomocy i wsparcia ofiarom przemocy w rodzinie -umieszczenie informacji na stronach internetowych UG w Lnianie i GOPS w Lnianie | 2011-2016 | Zespół Interdyscyplinarny |
| 5. | Opracowanie procedur postępowania w przypadku pokrzywdzonych przemocą | Opracowanie jednolitego systemu podejmowanych działań w przypadku zdiagnozowania przemocy w rodzinie przez instytucje pomocowe | 2011 | Zespół Interdyscyplinarny |
VI. SKALA ZJAWISKA PRZEMOCY W GMINIE LNIANO
1. Statystyka przeprowadzonych przez Policję interwencji domowych wobec przemocy w rodzinie w ostatnich dwóch latach.
Dane za lata 2010 i 2011 (do 30.09) na podstawie danych z Posterunku Policji w Drzycimiu oraz na podstawie danych z Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lnianie.
1.1.Liczba przeprowadzonych interwencji domowych (ogółem): 16
w tym dotyczących przemocy w rodzinie (procedura NK) 16
1.2.Liczba pokrzywdzonych w wyniku przemocy domowej:
w tym kobiety – 14
mężczyźni – 2
małoletni do ukończenia 13 lat – 3
małoletni od 13 do 18 lat – 1
1.3.Liczba sprawców przemocy domowej ogółem:
w tym kobiety – 2
mężczyźni – 14
1.4.Liczba sprawców przemocy domowej pod wpływem
alkoholu ogółem: 14
w tym kobiety – 1
mężczyźni – 13
VII. DOTYCHCZASOWE DZIAŁANIA W ZAKRESIE PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE LNIANO
1.Kluczową rolę w udzielaniu pomocy ofiarom przemocy w rodzinie świadczyli pracownicy socjalni Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lnianie. W każdym przypadku wystąpienia zjawiska przemocy, pracownicy socjalni udali się do miejsca zamieszkania rodziny/osoby, przeprowadzali wywiad środowiskowy w obecności osoby poszkodowanej, dokonywali diagnozy problemu i podejmowali działania przynoszące pozytywne rezultaty osobom pokrzywdzonym.
2.W przeważającej większości przypadków sporządzanie Niebieskiej Karty wykonywane było ze strony Policji. Policja informowała każdorazowo GOPS o sporządzeniu NK w środowisku wystąpienia przemocy. Ofiara przemocy zgłaszała się znacznie częściej do Policji niż do GOPS z prośbą o interwencję.
3. Osoby zgłaszające się z prośbą o interwencję informują o występowaniu następujących problemów:
– przemoc fizyczna i moralna w rodzinie, rozpad więzi emocjonalnych, zaburzenia komunikacji w rodzinie;
– problemy związane z chorobą alkoholową, problemy współuzależnienia;
– trudności szkolne dzieci, symptomy niedostosowania społecznego, zachowania agresywne;
– symptomy zaburzeń emocjonalnych i zaburzeń osobowości, zaburzenia nerwicowe, zaburzenia zachowania, zaburzenia nastroju, stany depresyjne, przebywanie w długotrwałym stresie.
4.Pracownicy socjalni w trosce o dobro poszkodowanego wykonują każdorazowo swoje obowiązki następująco:
- uruchamianie procedury „Niebieska Karta”;
- przeprowadzanie rodzinnego wywiadu środowiskowego umożliwiającego dokonywanie diagnozy problemu przemocy w rodzinie;
- udzielanie osobie/rodzinie, wobec której stosowana jest przemoc informacji oraz adresów instytucji świadczących specjalistyczną pomoc: prawną, psychologiczną, medyczną, socjalną lub finansową;
- opracowanie planu pomocy osobie/rodzinie, wobec której stosowana jest przemoc;
- monitorowanie sytuacji rodzin, w których istnieje zagrożenie wystąpienia przemocy oraz rodzin, w których dochodzi do przemocy, do czasu ustania zjawiska;
- współpraca z Policją, pedagogiem szkolnym, pielęgniarką środowiskową;
- prowadzenie dokumentacji działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy;
VIII. Zasoby gminy Lniano w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie:
1.Główne zasoby gminy Lniano:
a) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lnianie,
b) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lnianie,
c) Sąd Rejonowy w Świeciu
d) Posterunek Policji w Drzycimiu
e) Gimnazjum Publiczne w Lnianie
f) Szkoła Podstawowa w Lnianie
g) Szkoła Podstawowa w Błądzimiu
h) Szkoła Podstawowa w Siemkowie
i) Organizacja pozarządowa- Towarzystwo Rozwoju Gminy Lniano
j) Kluby sportowe: LZS ,,Czarni” Lniano i ,,Spartakus”
k) Punkt konsultacyjny ds. uzależnień w Lnianie
– grupa wsparcia dla kobiet
-AA i Al.Anon
l) Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lnianie
m) Świetlice środowiskowe w gminie Lniano
2. Mocne strony:
a) dobrze przygotowana i stale doskonaląca umiejętności kadra instytucji działających na
rzecz rodziny,
b) znajomość problemu i dobrze działające służby wspierające rodziny zagrożone
patologiami,
c) poparcie działań i współpraca z samorządem gminnym,
3. Słabe strony:
a) niewystarczająca infrastruktura socjalna gminy,
b) brak wyspecjalizowanej kadry wspomagającej działania profilaktyczne na rzecz
rodziny zagrożonej przemocą,
c) brak spójnego systemu współpracy pomiędzy podmiotami działającymi na rzecz rodzin
zagrożonych przemocą (prokuratura, policja, sądy, pomoc społeczna)
4. Zagrożenia:
a) słaba kondycja ekonomiczna rodzin,
b) negatywne wzorce zachowań społecznych,
c) występująca bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych rodzin,
d) występujące problemy alkoholowe członków rodzin,
e) brak umiejętności rozwiązywania problemów w rodzinach,
f) niska świadomość społeczna problemu przemocy,
g) brak świadomości dotyczących możliwości rozwiązywania problemów rodzinnych za
pomocą mediacji rodzinnych,
h) brak działalności specjalistów w zakresie mediacji rodzinnych na terenie gminy
Lniano.
IX. Wskaźniki realizacji projektu:
1) liczba osób, rodzin i zasięg zjawiska przemocy na terenie gminy Lniano dzięki sporządzanym, co roku raportom, na podstawie monitorowania zjawiska przemocy;
2) ilość porad udzielonych osobom uwikłanym w przemoc;
3) liczba osób objętych poradnictwem z tytułu przemocy w rodzinie;
4) ilość odbytych z tytułu przemocy domowej interwencji w terenie;
5) liczba wdrożonych procedur „Niebieskich kart”;
6) liczba spotkań Zespołu Interdyscyplinarnego;
7) liczba zwołanych grup roboczych;
8) liczba osób, które skorzystały ze schronienia z powodu doznanej przemocy;
9) liczba dzieci objętych oddziaływaniami terapeutycznymi (świetlice terapeutyczne, poradnictwo indywidualne);
10) ilość działań profilaktycznych prowadzonych na terenie gminy Lniano w zakresie przemocy, szczególnie w odniesieniu do dzieci i młodzieży;
11) ilość artykułów i informacji dotyczących przemocy domowej zamieszczonych w lokalnej prasie;
12) ilość rozpowszechnionych na terenie Gminy Lniano ulotek i broszur profilaktyczno – informacyjnych;
13) skala zjawiska przemocy domowej i poziom świadomości społecznej mieszkańców Gminy Lniano, wynikający z badań ankietowych na temat przemocy w rodzinie;
14) liczba przeszkolonych osób w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
15) ilość zrealizowanych projektów skierowanych do osób doznających przemocy, świadków przemocy i sprawców przemocy;
X. PRZEWIDYWANE EFEKTY REALIZACJI PROJEKTU
1) zmniejszenie rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie;
2) zwiększenie skuteczności działania i dostępności do instytucji, zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie;
3) niwelowanie skutków zjawiska przemocy;
4) nabycie umiejętności tworzenia lokalnych koalicji;
5) zmniejszenie liczby rodzin, w których interwencje podejmowane są wielokrotnie;
6) zmiana postaw społeczeństwa wobec problemu przemocy;
7) wzrost liczby osób profesjonalnie pomagających ofiarom przemocy w rodzinie.
XI. REALIZATORZY PROGRAMU
1) Urząd Gminy w Lnianie;
2) Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Lnianie;
3) Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Lnianie;
4) Placówki oświatowe;
5) Posterunek Policji w Drzycimiu;
6) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Lnianie;
7) Świetlice środowiskowe w gminie Lniano;
8) Społeczność Lokalna;
9) Organizacje pozarządowe.
ŹRÓDŁA FINANSOWANIA
1. Źródłem finansowania Programu są środki finansowe budżetu gminy.
2. Koszty planowanych wydatków na realizacje zadań Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie określa załącznik nr 1 do niniejszego programu.
Załącznik nr 1 do Programu
Przeciwdziałania Przemocy
w Rodzinie
KOSZT REALIZACJI
PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE
ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE
DLA GMINY LNIANO NA LATA 2011-2016
| l.p. | Rodzaj wydatków | Kwota w zł |
| 1. | Ryczałt za przejazdy samochodem w ramach interwencji grupy roboczej w środowisku rodzinnym. | 500,00 |
| 2. | Zakup materiałów do pracy zespołu interdyscyplinarnego | 1.000,00 |
| 3. | Koszty usług za konsultacje podjęte z psychologiem, z prawnikiem | 2.000,00 |
| Ogółem: | 3.500,00 |
Wydatki związane z realizacją w/w projektu finansowane będą w ramach zadań w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie z działu 852 rozdział 85205